رابطۀ بین ویژگی‌های شخصیتی، خودکارآمدی و سبک‌های حل مسأله با تاب‌آوری در اپراتورهای مراکز پاسخگویی اضطراری 112

摘要

مقدمه: اپراتوری خط ­اضطراری 112 هلال­احمر، فعالیت داوطلبانه‌ای است که به دلیل درگیرشدن با مشکلات و بحران­ها فشار روانی ­زیادی همراه دارد. لازمۀ مشاغل پراسترس، داشتن ویژگی‌های ­رفتاری و شخصیتی ­مشخصی است. از‌این‌رو­ هدف پژوهش حاضر بررسی ­رابطۀ ­بین ویژگی‌های­ شخصیتی، خودکارآمدی و سبک‌های­حل­مسأله با تاب­آوری در اپراتورهای ­مراکز پاسخگویی ­اضطراری هلال­احمر می‌باشد.ududروش: این مطالعه از نوع مطالعات همبستگی است که به صورت مقطعی در سال 93 انجام شد. تمامی اپراتورهای ­مرد خط ­اضطراری 112 هلال­احمر سراسرکشور که درحال حاضر تعداد کل آنها 248 نفر است، در این تحقیق بررسی شدند. آزمودنی‌های این مطالعه 103 نفر اپراتور مرد ­شرکت­کننده­ بود که به روش نمونه­گیری­ غیراحتمالی دردسترس ­انتخاب شدند. پرسشنامۀ اطلاعات دموگرافیک، ویژگی‌های شخصیتی، خودکارآمدی، سبک‌های حل مسأله و تاب‌آوری در اختیار اپراتورهای گروه نمونه قرار گرفت. در نهایت 93 نفر از اپراتورها، پرسشنامه‌ها را به پژوهشگران عودت دادند. در این پژوهش از نرم‌افزار SPSS برای تحلیل داده‌ها و آزمون‌های همبستگی، تحلیل واریانس و ­رگرسیون چندگانه استفاده شد.ududیافته­ها: بر اساس یافته‌ها، ویژگی‌های ­شخصیتی برون‌گرایی و وجدان­مداری با تاب­آوری رابطۀ مثبت معنادار دارند و وجدان­مداری و خودکارآمدی قادر به پیش­بینی تاب­آوری اپراتورها می­باشد. از بین سبک‌های حل مسأله، رابطۀ سبک گرایشی با تاب‌آوری، مثبت و در سطح 05/0 معنا­دارست (209/0r=). رابطۀ تاب­آوری روان‌شناختی با سبک اعتماد (281/0 r=)، سبک خلاقانه (442/0r=) و سبک کارآمد (402/0 r=)، در سطح 01/0 معني­دار است و از این میان، سبک مقابله‌ای خلاقانه می‌تواند 6/18درصد از تغييرات تاب­آوری را پيش­بيني­ كند.ududنتیجه­گیری: قرارگرفتن بلندمدت در برابر عوامل­ استرس­زا بدون ­توجه به نیازهای اپراتورها همچون زمان ­و مکان استراحت، مدت­ زمان ساعات­ کاری و فرصت­کم بین تماس‌ها برای تخلیۀ هیجانی ناشی از شنیدن اخبار حوادث می‌تواند با تأثیر بر سبک‌های حل مسأله اپراتورها، تاب‌آوری آنها را تحت تأثیر قرار دهد و در نتیجه بر بهداشت روان و عملکرد شغلی آنها اثر سو داشته باشد. از‌این‌رو به­نظرمی­رسد حمایت روانی- ­اجتماعی اپراتورها می‌تواند به تحقق اهداف جمعیت ­هلال­احمر کمک­ کند. درضمن، براساس یافته­های­ پژوهش­ حاضر پیشنهاد می­شود پژوهش‌های گسترده­تری در خصوص ارزیابی با جزییات بیشتر نیازهای روان‌شناختی این­ گروه از امدادگران انجام گیرد.